Όλοι μας, ιδίως στα πρώτα χρόνια της καριέρας μας, νιώσαμε κάποιο φόβο που αφορά την περίπτωση της (οποιασδήποτε) απόρριψης μας .
Οι προγονοί μας, πολύ παλαιότερα από εμάς, ζούσαν όλοι μαζί, μετακινούνταν όλοι μαζί και διαβιούσαν σαν ενιαίο σύνολο για λόγους ασφαλείας και επιβίωσης. Εάν κάποιος αποβάλλονταν από την ομάδα, στιγματιζόταν ως απόβλητος, ήταν πλέον ξένος για το κοινωνικό σύνολο, οπότε αναγκαζόταν να φύγει μακριά του. Η επιβίωση γίνονταν δύσκολη και ο θάνατος βέβαιος και σχετικά σύντομος, μέσα στην άγρια ζωή, σε μια μοναχική κατάσταση .
Η επιστήμη ισχυρίζεται, ότι η απόρριψη που μπορεί να έχουμε βιώσει, λειτουργεί για τον ανθρώπινο εγκέφαλο και σαν ένα είδος πόνου του σώματος .
Η απόρριψη πραγματικά είναι άσχημο πράγμα.
Αυτή είναι η πραγματικότητα για όποιον έχει βιώσει την απόρριψη έστω και για μια φορά στη ζωή του. Η απόρριψη σε μια προσπάθεια που κάνει ο ψυχικά υγιής άνθρωπος είναι ανεπιθύμητη κατάσταση και όταν την βιώνει την βρίσκει τόσο άσχημη ώστε νιώθει ότι εκείνη την στιγμή έχει μια πικρή γεύση στο στόμα.
Αυτή η κατάσταση μπορεί να του προκαλέσει ένα είδος θυμού που την στιγμή της έκρηξης του είναι ανεξέλεγκτος και μπορεί να αναγκάσει το άτομο να στραφεί τόσο κατά του ίδιου του εαυτού του, γιατί νιώθει προσωπική ανικανότητα στην προσπάθεια του να πετύχει τους επιθυμητούς στόχους όσο και κατά άλλων προσώπων, δηλαδή εκείνων που τον βοήθησαν έως ένα βαθμό στην προσπάθεια του, αλλά όχι τόσο ώστε να την πετύχει (έτσι το αντιλαμβάνεται το άτομο εκείνη την ώρα) , ή ακόμα και εναντίων όλων όσων το απέρριψαν.
Σε αυτές τις στιγμές του θυμού, όποιος και αν προσεγγίσει το άτομο για οποιοδήποτε λόγο μπορεί αυτό να το εκλάβει ως επιθετική ενέργεια, ακόμα και χλευασμό, και έτσι να τσακωθεί άγρια με αυτό ή ακόμα χειρότερα μπορεί να ξεσπάσει τον θυμό του και να βιαιοπραγήσει σοβαρά. Η πίκρα που νιώθει το άτομο από την απόρριψη το κάνει να επιθυμεί ή και να επιδιώκει να ξεσπάσει σε όποιον βρεθεί μπροστά του ώστε έτσι να ‘’πληρώσει’’ ….για όλους αυτούς (κατά την εκτίμηση του) φταίνε για την αποτυχία του.
Άλλοι, πάλι, δεν μπορούν να ελέγξουν αυτά τα συναισθήματα (και είναι πολλά ..), όπως πόνος (γιατί σε μένα..), μίσος (δεν με θέλει κανείς…) απογοήτευση και θυμός που γεννιούνται, τους κατακλύζουν και εγκλωβισμένα όπως βρίσκονται στο άτομο μετατρέπονται σε ΦΟΒΟ.
Οι άνθρωποι που την βιώνουν συνήθως δεν μπορούν να αντέξουν την απόρριψη, δεν μπορούν μόνοι τους να την διαχειριστούν και κινδυνεύουν να πάρουν λανθασμένες αποφάσεις . Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν κάνει ακραία πράγματα, ακόμα και να βάλουν τέρμα στην ζωή τους εξ αιτίας μιας απόρριψης .
Ο ΄΄φόβος΄΄ ότι η απόρριψη θα είναι σταθερό αποτέλεσμα κάθε ενέργειας, ότι θα επαναλαμβάνεται πάλι και πάλι, σε κάθε μελλοντική προσπάθεια, είναι το κύριο συναίσθημα που ακινητοποιεί το άτομο, το οδηγεί στην άρνηση οποιασδήποτε νέας προσπάθειας σε οποιονδήποτε τομέα και αν ήθελε να προχωρήσει.
Ο φόβος μπορεί να Φέρει την Αμφιβολία όταν δεν νιώθεις Ικανός/η.
Ο φόβος που προκαλείται από την απόρριψη, είναι πολλές φορές πολύ δυνατός και οδηγεί το άτομο να αμύνεται γιατί δεν θέλει να ξαναζήσει την απόρριψη για κανέναν απολύτως λόγο.
Μια μορφή άμυνας για να μην ξαναβρεθεί στην ίδια θέση, της απόρριψης, το οδηγεί να ενεργεί όπως όπου κάνουν αυτοί που αποτελούν το περιβάλλον του. Μιμείται δηλαδή τα πιο σημαντικά άτομα της ομάδας. Γνωρίζει βαθιά μέσα του, ότι αφού μιμείται τα άτομα αυτά δεν πρόκειται να το απορρίψει κανείς. Έτσι ντύνεσαι όπως και τα ΄΄σπουδαία άτομα΄΄ που μιμείται, συμπεριφέρεται ανάλογα με αυτά, τα συναναστρέφεται, ακολουθεί τακτικές και αντιδράσεις όπως αυτών των ατόμων. Γενικά κάνει ότι μπορεί για να είναι αρεστό στην ομάδα, γιατί έτσι δεν κινδυνεύει να νιώσει ξανά την απόρριψη. Πιστεύει ότι γίνεται μέλος της κοινωνικής ομάδας που επιθυμεί να ανήκει, όπως ακριβώς έκαναν και οι προγονοί του. Γυρίζει δηλαδή πίσω σε βασικά ένστικτα επιβίωσης και προστασίας λόγω του ΄΄φόβου΄΄.
Το μοντέλο αυτό συμπεριφοράς το βλέπουμε καθημερινά γύρω μας, άνθρωποι μιμούνται ανθρώπους, συμπεριφορές, τρόπο ομιλίας, κάνουν γενικώς πράγματα που είναι μέσα στην γενική αποδοχή του συνόλου, έτσι νιώθουν ότι προστατεύονται από τον κίνδυνο της απόρριψης. Ο φόβος όμως της πιθανής απόρριψης πάντα υπάρχει και σέρνεται μέσα του. Έτσι φοβάται μήπως ακούγεται ανόητο όταν μιλά ή αν οι άλλοι δεν το βρίσκουν αρκετά καλό, καθώς ξέρει ότι αυτό που κάνει δεν είναι ο εαυτός του , αλλά μια μίμηση (καλή ή κακή) κάποιου άλλου και τότε φοβάται πως ίσως δεν μιμείται τον άλλο αρκετά καλά.
Ο φόβος μπορεί να σε ελέγξει αν του το Επιτρέψεις
Για να μπορέσει το άτομο να διώξει τον φόβο, αυτόν τον ‘’δυνατό’’ που κατοικεί μέσα του, για να τον χαλιναγωγήσει θα πρέπει να το κάνει σταδιακά και σταθερά σιγά-σιγά, βήμα – βήμα ώστε τελικά να πάρει πίσω τον πλήρη έλεγχο του εαυτού του .
Μια μικρή πρόοδος θα είναι να κάνει μικρά πράγματα που του αρέσουν και φυσικά δεν είναι τα ίδια που κάνουν και οι ‘’άλλοι’ ’αυτοί που τόσο καιρό μιμείται. Έτσι θα αρχίσει να κάνει και κάτι διαφορετικό, κάτι που θα τον ‘’γεμίζει’’ και θα τον κάνει να νιώθει πιο άνετα και πιο ουσιαστικά .
Η συν-ύπαρξη του φόβου με την πραγματική ύπαρξη του ανθρώπου που τον βιώνει, θα κάνει τον άνθρωπο να αναγνωρίσει μέχρι που φτάνει αυτός ο ΄΄Φόβος΄΄ και μέχρι που φτάνει ο ίδιος ο άνθρωπος. Βηματιστικά, κατακτώντας όλο και περισσότερο έδαφος, αρχίζει και συνειδητοποιεί ότι ο ΄΄Φόβος΄΄ είναι εκεί αλλά είναι αισθητά μικρότερος και μπορεί να τον κουμαντάρει πιο άνετα και με μεγαλύτερη ευκολία.
Αυτή η διαχείριση του ΄΄Φόβου΄΄, κάνει το άτομο πιο πραγματικό, πιο ουσιαστικό, με τάση απομάκρυνσης από αντιγραφές και μιμήσεις και το φέρνει όλο και πιο κοντά στον πραγματικό του εαυτό. Αυτόν το εαυτό που θα αποδεχτούν και οι άλλοι γύρω του γιατί η αποδοχή του αληθινού είναι η μόνη πραγματικότητα που ισχύει σε βάθος χρόνου και σώζει από δυσάρεστες, στις περισσότερες περιπτώσεις, εκπλήξεις για όλους .
Δεν είναι καλή ιδέα να πάψεις να αισθάνεσαι για να σταματήσεις τον ΄΄Φόβο΄΄΄.
Η πρόοδος που θα κάνει το άτομο απομακρύνοντας τον ΄΄φόβο΄΄ για να αρχίσει να γίνεται το ΄΄εγώ΄΄ του, θα γίνεται αργά-αργά όπως προαναφέρθηκε, θα πάρει κάποιο χρόνο. Σε αυτό το χρόνο οι μικροί στόχοι που θα επιτυγχάνονται θα είναι ουσιαστικοί και θα του δείχνουν την κατεύθυνση προς την επιτυχία.
Ο ΄΄φόβος΄΄ όμως σε κάθε νέα προσπάθεια θα είναι εκεί, για να του θυμίζει ότι αυτό που θα κάνει είναι καινούργιο, άγνωστο και πρέπει να προσέξει να το κάνει καλά και να το πετύχει με σιγουριά. Ο ΄΄φόβος΄΄ λοιπόν γίνεται κατά κάποιο τρόπο ‘’σύμμαχος’’ στην προσπάθεια του ατόμου, το κινητοποιεί να την κάνει και να την κάνει προσεκτικά, σωστά, με ακρίβεια, εξασφαλίζοντας τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι σε κάθε κατάκτηση στόχου, ο φόβος δεν πρέπει να μπαίνει στην άκρη, να προσπαθούμε να μην τον αισθανόμαστε . Αντίθετα, σε κάθε μας κατάκτηση θα γίνεται όλο και πιο βέβαιο ότι τον ΄΄κερδίζουμε΄΄ και δεν είναι πλέον αντίπαλος αλλά μεταβάλλεται σε κίνητρο, και γίνεται ο σύντροφός που μας κάνει να κινηθούμε προς τον στόχο με επιτυχία.
Πως γίνεται ο ΄΄φόβος΄΄ μας , πηγή της δύναμης μας ..
Από τις παραπάνω κινήσεις μας γίνεται αντιληπτό ότι κατακτώντας τους στόχους μας καταλαβαίνουμε και κατανοήσουμε τον ΄΄φοβο΄΄ που έχουμε μέσα μας γιατί…… πάντα θα βρίσκεται εκεί μέσα μας.
Ο ΄΄φόβος΄΄ γίνεται πηγή δύναμης μόνον όταν πάψουμε πια να θεωρούμε ότι μας ελέγχει σαν να είμαστε μια μαριονέττα. Το να έχουμε το κουράγιο, την δύναμη, να πετυχαίνουμε τους στόχους που βάζουμε κάθε φορά, δεν σημαίνει κατά ανάγκη, ότι δεν φοβόμαστε. Αντίθετα μάλιστα σημαίνει ότι έχουμε την δύναμη να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να πετύχουμε το στόχο μας , αντιμετωπίζοντας τον ΄΄φόβο΄΄ μέσα μας .
Αυτό ταυτόχρονα σημαίνει ότι αντί να εστιάζουμε στον φόβο της απόρριψης και το πόσο αγχωτικά μας κάνει να αισθανόμαστε , εμείς εστιάζουμε στο να εργαστούμε σωστά, με ρυθμό και σχέδιο για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η στήριξη του Coach
Ακριβώς σε αυτή την διαδικασία της νίκης μας επί του φόβου της απόρριψης ο Coach θα προσφέρει την σημαντική βοήθεια του, θα οδηγήσει το άτομο στο να ανακαλύψει όλους εκείνους τους στόχους που πρέπει να υλοποιήσει , ώστε να κάνει όλα τα παραπάνω βήματα με ασφάλεια, για να ξεπεράσει, να αναγνωρίσει, να μάθει να ζει με το ΄΄φόβο΄΄ και να τον κάνει σύμμαχο ζωής αλλά και πηγή δύναμης για να ξεπερνά τα εμπόδια που θα προκύπτουν, ώστε να πετυχαίνει τους στόχους του και να ζει την πραγματική ζωή , την δική του ζωή.
Σταύρος Ριζάκος
HR Business Consultant / Negotiator
