Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών έχει οδηγήσει σε αύξηση των αποποιήσεων κληρονομιών, γεγονός αρκετά σπάνιο στην προ κρίσης εποχή.
Έτσι, χρήσιμο είναι να ενημερώνονται οι πολίτες για τα σχετικά δικαιώματα τους ώστε να μην εκπλαγούν, και ότι ανάμεσα στα δικαιώματα τους είναι, και η αποποίηση κληρονομιάς λόγω Πλάνης.
Τρανταχτό παράδειγμα είναι η παρακάτω περίπτωση όπως διαδραματίστηκε σε δικαστήριο:
Το έτος 2012, απεβίωσε χωρίς να αφήσει διαθήκη, γυναίκα που βρίσκονταν σε δεύτερο γάμο. Κατά τον νόμο κληρονομήθηκε από τους πλησιέστερους συγγενείς της οι όποιοι ήταν :
- από τον σύζυγο της σε δεύτερο γάμο,
- από τα παιδιά τους και
- από το παιδί της (17χρονο) από τον πρώτο γάμο.
Στην κληρονομιά όμως εκτός από τα ενεργητικά στοιχεία (ακίνητα, κινητά, αυτοκίνητα , χρήματα κλπ) περιλαμβάνονται πάντα και τα χρέη.
Ο πατέρας του ανήλικου 17χρονου, που είχε το 2012 (έτος που απεβίωσε η γυναίκα) την γονική μέριμνα του 17χρονου παιδιού (λόγω της ανηλικότητας του), γνώριζε τα χρέη και απευθύνθηκε σε κάποιο δικηγόρο για να πληροφορηθεί τις ενέργειες που έπρεπε να κάνει προς αποφυγή τους.
Ενημερώθηκε ότι δεν χρειάζονταν να αποποιηθεί για λογαριασμό του 17χρονου την χρεωμένη κληρονομιά γιατί οι ανήλικοι δεν κληρονομούν χρέη. Εφησυχασμένος ο πατέρας δεν αποποιήθηκε την κληρονομιά για λογαριασμό του παιδιού του. Δεν έγινε και καμιά αποποίηση κληρονομίας και από τον 17χρονο, όταν αυτός ενηλικιώθηκε.
Κατά το έτος 2016, σε έρευνα ρουτίνας των οικονομικών τους στοιχείων, πληροφορήθηκαν από τον λογιστή τους, ότι η παράλειψη τους να αποποιηθεί και ο γιός με την σειρά του, την κατάχρεη κληρονομιά, οδήγησε σε πλασματική αποδοχή της, δηλαδή ότι θεωρείται κατά τον νόμο (δηλαδή κατά το Δημόσιο –Δ.Ο.Υ. κλπ) πως την αποδέχθηκε. Αυτό ονομάζεται πλασματική αποδοχή.
Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο ισχύουν τα εξής:
α. Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά εντός προθεσμίας τεσσάρων (4) μηνών, η οποία αρχίζει από τη γνώση:
Ι. του θανάτου του κληρονομουμένου και
ΙΙ. του λόγου για τον οποίο κληρονομεί.
β. Η παραπάνω προθεσμία αποποίησης ισχύει και για τα ανήλικα.
γ. Αν παρέλθει η άνω προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έγινε αποδεκτή – πλασματική αποδοχή
δ. Όταν πρόκειται για διαδοχή εξ αδιαθέτου - χωρίς διαθήκη, ο κληρονόμος γνωρίζει, λόγω της συγγενικής σχέσης, την προθεσμία αποποίησης που αρχίσει συνήθως από τον θάνατο του κληρονομουμένου
ε. Η αποδοχή της κληρονομίας μπορεί να ακυρωθεί, εάν οφείλεται σε πλάνη αυτού που με οποιονδήποτε τρόπο την αποδέχτηκε. Η πλάνη όμως πρέπει να είναι ουσιώδης δηλαδή να αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομίας, ώστε, αν ο κληρονόμος γνώριζε την αληθινή κατάσταση, δεν θα άφηνε παραδείγματος χάρη να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της αποποίησης
στ. Άγνοια ή εσφαλμένη γνώση του κληρονόμου μπορεί να αφορά και τις νομικές διατάξεις για την αποδοχή της κληρονομίας
ζ. Αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος , αυτός που θα αποδεχτεί ή θα αποποιηθεί την κληρονομιά είναι ο γονέας / κηδεμόνας του
η. Ο ανήλικος δεν κληρονομεί χρέη, είναι υποχρεωμένος όμως, αμέσως μόλις ενηλικιωθεί να κάνει απογραφή της κληρονομίας και ακολούθως να την δεχθεί ή να την αποποιηθεί.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, λόγω εσφαλμένης ενημέρωσης, ο πατέρας δεν αποποιήθηκε για τον γιό-κληρονόμο, αλλά ούτε την αποδέχθηκε με το δικαίωμα του παιδιού σε απογραφή, ομοίως και ο γιός όταν ενηλικιώθηκε δεν έκανε απογραφή της κληρονομιάς της μητέρας του και δεν προχώρησε σε αποποίηση της.
Όταν πληροφορήθηκε το 2016, την κατάσταση, δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την δεινή θέση στην οποία βρέθηκε παρά μόνο ζητώντας να ακυρωθεί η πλασματική αποδοχή της κληρονομιάς λόγω της άγνοιας – νομικής πλάνης , στην οποία βρέθηκε το έτος 2013 (χρόνος ενηλικίωσης του) εξ αιτίας της εσφαλμένης ενημέρωσης των δικαιωμάτων του.
Το Δικαστήριο θαρραλέα, και με άψογη κρίση, δέχθηκε ότι η πλάνη του ήταν ουσιώδης, γιατί ήταν τόση η διάσταση μεταξύ αυτού που ήθελε και αυτού που έκανε, ώστε αν είχε ενημερωθεί σωστά, θα είχε προβεί σε αποποίηση της κληρονομιάς και έτσι δέχτηκε την αγωγή και ακύρωσε την πλασματική αποδοχή της κληρονομίας (δηλαδή αυτήν που προέκυψε από την μη αποποίηση της μέσα σε τέσσερις μήνες από τον θάνατο της μητέρας του).
Η σωστή ενημέρωση είναι δικαίωμα των πολιτών και υποχρέωση των νομικών.
To γραφείο μας , Law-Nous, ενημερωμένο πάντα για την ελληνική νομοθεσία και την νομολογία των Δικαστηρίων έχοντας μεγάλη εμπειρία και ευαισθησία είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου για την προστασία των δικαιωμάτων του σε ζητήματα που αφορούν την έρευνα και εντοπισμό κληρονομικών προβλημάτων.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας, καθ όλες τις ημέρες και ώρες :
- Μέσω e-mail :
Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. - Mέσω τηλεφώνου : 2103800306
- Μέσω fax : 2106427335
- Μέσω επιστολής στην διεύθυνση : Κυρίλλου Λουκάρεως 25-27
Αθήνα, Τ.Κ. 11475
Μαρία Ροκάνη
Δικηγόρος
